Een eenvoudige gids voor je cyclus: hoe hormoonspiegels elke maand veranderen

Of u nu probeert zwanger te worden, overweegt om uw eicellen in te laten vriezen of gewoon uw lichaam beter wilt leren kennen, het leren kennen van uw hormonen tijdens uw menstruatiecyclus is een van de krachtigste dingen die u kunt doen.

Je lichaam is niet elke dag hetzelfde en je hormoonspiegels veranderen van week tot week, wat van invloed is op alles, van energie en humeur tot vruchtbaarheid en libido.

In dit artikel leggen we uit hoe belangrijke vruchtbaarheidshormonen zich gedragen tijdens je cyclus en wat ze je proberen te vertellen.

Week 1: Menstruatiefase (dag 1-5)

Je cyclus begint op dag 1 van je menstruatie. Op dit moment zijn je hormoonspiegels het laagst.

Wat is er aan de hand:

• Je baarmoeder verliest zijn slijmvlies → dat is je menstruatie.
• Hormonen zoals oestrogeen en progesteron zijn laag.
• U kunt zich moe, krampachtig of emotioneel voelen (dankzij de hormonale daling).

Betrokken hormonen:

• FSH (follikelstimulerend hormoon) begint te stijgen om de follikels (ook wel potentiële eicellen genoemd) voor te bereiden op de eisprong.
• AMH (Anti-Müllerhormoon) blijft vrijwel stabiel: het geeft uw eicelreserve weer en is geen dagelijkse schommeling.

Testtip: Dit is het ideale moment om FSH en oestradiol te testen om uw ovariële reserve te beoordelen.

Week 2: Folliculaire fase (dag 6–13)

Zodra uw menstruatie ten einde loopt, begint uw lichaam zich voor te bereiden op de eisprong.

Wat is er aan de hand:

• Één follikel wordt dominant en rijpt.
• Oestrogeen stijgt sterk naarmate de haarzakjes groeien.
• U voelt zich misschien energieker, helderder van geest en socialer.

Betrokken hormonen:

• Oestrogeen zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies dikker wordt, wat een mogelijke zwangerschap in de hand werkt.
• FSH ondersteunt de ontwikkeling van haarzakjes.
• LH (luteïniserend hormoon) blijft voorlopig laag.

Oestrogeenspiegels kunnen een teken zijn van de ontwikkeling van de follikels en de gezondheid van de eierstokken. Een lager oestrogeengehalte dan normaal kan wijzen op een slechte eicelgroei of een hormonale disbalans.

Week 3: Ovulatie (dag 14–15)

Dit is de belangrijkste gebeurtenis . De eisprong vindt meestal halverwege de cyclus plaats, maar kan variëren afhankelijk van je lichaam en de duur van je cyclus.

Wat is er aan de hand:

• Een toename van LH veroorzaakt de ovulatie.
• Er komt een rijpe eicel vrij uit uw eierstok.
• Uw vruchtbaarheid is optimaal.

Betrokken hormonen:

• Na de ovulatie stijgt het LH-gehalte dramatisch, maar daalt het snel weer.
• Oestrogeen bereikt een piek en daalt dan weer.
• Testosteron stijgt ook rond de eisprong, wat het libido verhoogt.

Wil je de tijd van je eisprong weten? LH-testen (ovulatietesten) kunnen deze piek detecteren, en het in de gaten houden van het baarmoederhalsslijm helpt ook.

Week 4: Luteale fase (dag 16–28)

Na de eisprong bereidt je lichaam zich voor op een eventuele zwangerschap.

Wat is er aan de hand:

• De lege follikel ontwikkelt zich tot het corpus luteum en begint progesteron te produceren.
• Je baarmoederslijmvlies wordt nog dikker.
• Als er geen zwangerschap optreedt, dalen de hormoonspiegels en begint uw cyclus opnieuw.

Betrokken hormonen:

• Progesteron is hierbij de ster: het kalmeert uw systeem, verhoogt de basale lichaamstemperatuur en bereidt het lichaam voor op de innesteling.
• Als je zwanger bent, blijft je progesteronspiegel hoog. Zo niet, dan daalt hij, waardoor je menstruatie op gang komt.

Een laag progesterongehalte kan verband houden met korte luteale fasen of problemen met het in stand houden van de zwangerschap. Een bloedtest rond dag 21 kan je waarden bepalen.

Waarom dit belangrijk is voor vruchtbaarheidsbewustzijn

Inzicht in uw hormoonpatronen kan u helpen:

• Precieze ovulatie en vruchtbare dagen
• Begrijp PMS of cyclusgerelateerde symptomen
• Identificeer hormonale onevenwichtigheden zoals PCOS, een laag oestrogeengehalte of schildklierdisfunctie
• Tijd voor vruchtbaarheidstesten voor nauwkeurigere resultaten
• Begin een gesprek met uw huisarts of fertiliteitsspecialist

Wilt u uw hormoonspiegels controleren?

U hoeft niet te wachten op een afspraak bij de huisarts of een kliniekbezoek om te weten wat er aan de hand is. Met hormoontests voor thuisgebruik in Nederland is het makkelijker dan ooit om belangrijke hormonen te testen, zoals:

• AMH (eicelreserve)
• FSH + LH (cyclusgezondheid en ovulatie)
• Estradiol + Progesteron (ondersteuning van oestrogeen en luteale fase)
• TSH (schildkliergezondheid)

Laatste gedachte: je lichaam is niet willekeurig - het is ritmisch

Je bent niet "humeurig" of "inconsistent" - je bent cyclisch. Inzicht in hoe je hormonen elke maand veranderen, is de eerste stap naar slimmere vruchtbaarheidsplanning, beter energiebeheer en een beter gevoel van verbondenheid met je lichaam.